اخیرا به دلیل مشکلات اینترنت و فیلترینگ موج جدیدی از مهاجرت استارتاپ‌ها آغاز شده است. آمارها نشان می‌دهد که این موج بیشتر متوجه استارتاپ‌های کوچک است تا بزرگ.یکی از موضوعاتی که در اکوسیستم استارتاپی ایران همواره مورد توجه فعالان این حوزه است، موضوع مهاجرت استارتاپ‌ها است. پیش از این مشکلاتی مانند تحریم و به تبع آن ناتوانی در برقراری ارتباط با سرمایه‌گذاران خارجی، از چالش‌های مهم اکوسیستم استارتاپی ایران بود. اخیرا محدودیت‌های اینترنت و بی‌ثباتی زیرساخت شبکه، به ناامیدی و بی‌اعتمادی فعالان این حوزه دامن زده است. این اتفاق دوباره موج عظیم مهاجرت استارتاپی‌ها را آغاز و یا به قول مدیر رصدخانه مهاجرت ایران، غول خفته مهاجرت را بیدار کرد.
موج مهاجرت کدام استارتاپ‌ها را با خود همراه می‌کند؟
چندی پیش افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران در نشستی پیرامون مهاجرت استارتاپ‌ها در پاسخ به سوال خبرنگار تجارت‌نیوز مبنی بر اینکه آغاز موج مهاجرت بیشتر متوجه کدام استارتاپ‌ها است، گفت: قطعا این موج اول از استارتاپ‌های کوچک‌تر آغاز می‌شود. به دلیل اینکه این استارتاپ‌ها اصطلاحا چسبندگی کمتری دارند.
او با اشاره به اینکه مهاجرت استارتاپ‌های بزرگ‌تر معمولا سخت‌تر است، گفت: استارتاپ‌های بزرگ به دلیل این که درگیری‌های بسیار زیادی دارند و به اصطلاح جا افتاده‌اند، نمی‌توانند به راحتی برای مهاجرت تصمیم‌گیری کنند اما استارتاپ‌ها کوچک‌تر هم لطمه بیشتری می‌خورند و هم راحت‌تر برای مهاجرت تصمیم‌گیری میکنند.کلاهی ضمن تاکید بر اینکه ایجاد تغییرات بنیادین در استارتاپ‌ها و کلا کسب‌وکارها امر آسانی نیست، یادآور شد: این اتفاقات باعث شد که ما که در گذشته در نیروی انسانی جزو ۵ کشور برتر بودیم، به جایی برسیم که کمبود نیروی انسانی به یکی از جدی‌ترین معضلات اکوسیستم تبدیل شود.
اکوسیستم استارتاپی در مرحله خزان نیروی انسانی
بهرام صلواتی، مدیر رصدخانه مهاجرت ایران نیز درهمین نشست پیرو صحبتهای رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای نوین و دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران به خبرنگار تجارت‌نیوز گفت: با اینکه آمار دقیقی نداریم اما براساس شواهد می‌توان متوجه شد که در مرحله خزان نیروی انسانی هستیم. وقتی که کسب‌وکارها سرمایه‌های اصلی که همان نیروی انسانی هستند را از دست بدهند، مانند درختان باغی می‌شوند که خاک نامناسب دارد؛ در این صورت برای حیات دوباره این درختان باید آنها را جابجا کنیم .
مهاجرت استارتاپ‌ها بیشتر به کدام کشورها صورت می‌گیرد؟
آمارها نشان می‌دهد ۸۸ درصد کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند امارات را مهاجران تشکیل می‌دهند. این آمار نشان می‌دهد در بحث مهاجرت با نوعی رقابت بین‌المللی مواجه هستیم.کشورهای اروپایی مختلف از جمله پرتغال، استونی، انگلیس و فرانسه نیز شرایط خوبی را برای استارتاپ‌ها ایجاد کردند تا بتوانند شرکت‌های VC را مجاب به سرمایه‌گذاری (معمولا این سرمایه‌گذاری‌ها با رقم‌های بالا صورت می‌گیرد) و گرفتن اقامت آن کشور کنند. در این صورت مدیرعاملان می‌توانند به همراه تیم همراه به کشور مربوطه مهاجرت کنند.
به علاوه کشور ترکیه این روزها به یکی از میزبانان فعالان استارتاپی ایران تبدیل شده است. با قطع اینترنت بسیاری از فعالان استارتاپی ایران اعلام کرده‌اند که می‌خواهند به ترکیه مهاجرت کنند. کشوری که شرایط اقتصادی چندان خوبی ندارد. براساس آخرین گزارش‌ها نرخ تورم ترکیه به ۸۳٫۴۵ درصد رسیده که بالاترین رقم در ۲۴ سال گذشته است. از طرف دیگر، اکوسیستم استارتاپی ترکیه هم شرایط چندان مطلوبی ندارد. اما چرا فعالان استارتاپی ایران ترجیح می‌دهند برای ادامه فعالیت به ترکیه مهاجرت کنند؟حامد بیدی، کارشناس فناوری درباره علت مهاجرت فعالان استارتاپی به ترکیه به تجارت‌نیوز گفت: شرایط ترکیه اگرچه با اکوسیستم‌های استارتاپی اروپا فاصله زیادی دارد اما به دلیل وجود مواردی چون توانایی انتقال وجوه و برقراری ارتباطات بین‌المللی امکان آن به واسطه تحریم‌ها در ایران وجود ندارد و از طرفی اوضاع پایدار شرایط اینترنت، مهاجرت به این کشور منطقی به نظر می‌آید.
در حال از دست دادن تیم‌ها هستیم
اخیرا تیم‌های استارتاپی زیادی از طریق استارتاپ‌ویزا اقدام به مهاجرت کردند. کشورهایی مانند کانادا با جذب ایده‌ها، تیم‌های استارتاپی را حمایت مالی(سرمایه‌گذاری خطرپذیر) و در نهایت کل تیم را جذب میکنند. این جریان باعث شده امروزه ما شاهد مهاجرت افراد نه بلکه تیم‌های کسب‌وکاری باشیم.
منبع: تجارت نیوز
نظرات کاربران