با یک مداد دو خط موازی عمودی و دو خط موازی افقی را عمود بر هم بکشید. یک مربع که هرکدام از اضلاعش از یک طرف بیرون زده کشیده‌اید. مربع کوچکی که می‌تواند یکی از بی‌اهمیت‌ترین مربع‌های تاریخ در دنیای واقعی باشد. حال چند قدم پای خود را فراتر بگذارید و با همان مربع بدقواره وارد قلمرو دنیای مجازی شوید تا به اهمیت واقعی شکلی که رسم کرده‌اید پی ببرید. مورد مجهولی که بر تمام محتوای شبکه‌های اجتماعی فرمانراویی می‌کند و با ازدیاد و کم شدنش اهمیت هر پدیده‌ای را نشان می‌دهد. مربع کوچکی به شکل # که آن را هشتگ می‌نامند.
با این‌که هشتگ اکنون بیشترین کاربرد را در شبکه‌های اجتماعی دارد، اما عمر آن به سال‌ها پیش برمی‌گردد. این علامت که ابتدا با نام number sign شناخته می‌شد، جایگزینی برای کلمه number بود و قبل از یک عدد به‌کار می‌رفت. پس از آن این علامت با نام hash key به صفحه کلید تلفن‌های خانگی وارد شد تا به‌عنوان یک علامت جهانی شناخته شود. اما ورود رسمی هشتگ به دنیای مجازی از جایی شروع شد که دنیس ریچی، پدر زبان برنامه‌نویسی C تصمیم گرفت از این علامت برای جدا کردن عبارت‌هایی که اهمیت بیشتری دارند استفاده کند و این آغاز عصر هشتگ‌ها بود.
پرنده آبی، زادگاه هشتگ‌ها
مربع کوچک بیشتر از قبل به چشم می‌آمد، اما هنوز ذات اصلی خود را پیدا نکرده بود تا این‌که شبکه اجتماعی توئیتر با توجه به ماهیت کمینه و خبری‌اش، هشتگ نوین را خلق کرد. قصه از آنجا شروع شد که یکی از کاربران این شبکه اجتماعی به نام کریس مسنا ـ که از کاربران سابق گوگل است ـ در سال ۲۰۰۷ برای نشان دادن اهمیت در متنش از این علامت استفاده کرد.
به مرور زمان هشتگ به وسیله‌ای بسیار با اهمیت تبدیل شد، به شکلی که برای استفاده از آن بخصوص در توئیتر فرهنگی شکل گرفت. امروزه استفاده از هشتگ در هر توئیت و همچنین استفاده از هشتگ‌های مشترک برای یک مساله خبری امری حیاتی تلقی می‌شود. کالین، عکاس مالزیایی که بیشتر نقاط جهان را برای عکاسی دیده است، می‌گوید در بیشتر مواقع مسیرها و سوژه‌های خود را از روی همین هشتگ‌ها انتخاب می‌کند.
اکنون در توئیتر وقتی تعدادی از دوستانتان یک هشتگ مشترک را برای توئیتشان انتخاب کنند، برای شما نوتیفیکیشن (اطلاعیه) می‌فرستد که همین امر باعث بیشتر شدن تعداد توئیت‌هایی با همان هشتگ می‌شود. محمد یکی فعالان این شبکه اجتماعی می‌گوید «هر بار نوتیفیکیشنی از طرف توئیتر با همین مضمون برای من می‌آید، حتما به آن سر می‌زنم و در بیشتر مواقع از دید خودم هم نظری با همان هشتگ می‌نویسم.»
راز با اهمیت بودن
حال دیگر هشتگ راه خود را به تمام شبکه‌های اجتماعی و حتی پیام‌رسان‌ها باز کرده است. توئیتر از هشتگ برای نشان دادن اهمیت و دسته‌بندی توئیت‌های خود استفاده کرده است. در اینستاگرام هشتگ نقش موتور جستجو را بازی می‌کند، کاربران می‌توانند عکس‌های مورد علاقه خود را براساس هشتگ‌ها پیدا کرده و استفاده هوشمندانه از آنها باعث می‌شود کاربران بتوانند لایک‌های بیشتری دریافت کنند. هشتگ در فیسبوک و گوگل‌پلاس نیز عاملی برای جذب افراد همفکر به حساب می‌آید. در شبکه پیام‌رسانی مانند تلگرام نیز می‌توانید هشتگ‌ها را جستجو کنید تا تمام مواردی را که درباره یک موضوع خاص با آن هشتگ در گروه‌های مختلف علامت‌گذاری شده است، بیابید. مارال که در بیشتر شبکه‌های اجتماعی عضو است، می‌گوید: «هرگاه هشتگ خاصی بیشتر از دیگر موضوعات گل می‌کند، در مورد آن بیشتر اطلاعات کسب می‌کنم تا بتوانم درست اظهار نظر کنم. به نظر من هشتگ‌ها باعث می‌شود سطح آگاهی در جامعه مجازی بالا برود. این مساله در بلندمدت می‌تواند باعث پیشرفت یک جامعه شود.»
اکنون هشتگ به یک ابزار اجتماعی تبدیل شده است که به کاربران اجازه می‌دهد همفکران و همزبانان خود را پیدا و حرفی مشترک را بیان کنند. این پدیده در بسیاری از مواقع به ابزاری برای بیان شکایات و اعتراض‌های اجتماعی نیز تبدیل شده است تا جایی که هشتگ‌هایی با نام bastag تنها با هدف شکایت مستقیم کاربران از محصول یا شرکتی ساخته شد. همچنین به جرات می‌توان گفت امروزه هشتگ‌ها در بسیاری از اتفاقات فراگیر ریشه دارند که در دنیای واقعی اتفاق می‌افتد.
ایران، سرزمین هشتگ‌ها
پدیده هشتگ در ایران نیز با توجه به گسترش استفاده از شبکه‌های اجتماعی بسیار رایج است و برای پدیده‌های اجتماعی مختلف شاهد استفاده از هشتگ‌ها در گروه‌های فارسی زبان شبکه‌های اجتماعی هستیم. پدیده‌هایی مانند زلزله آذربایجان، خشک شدن دریاچه ارومیه، روغن پالم و… از رایج‌ترین هشتگ‌هایی است که در زمان خود به‌صورت گسترده در شبکه‌های اجتماعی به کار گرفته شد. استفاده از هشتگ‌ها در ایران تا حدی همه‌گیر شده که سال ۲۰۰۹ هشتگ iranelection# در رده دومین هشتگ پرکاربرد سال توئیتر جای گرفت.
اوج استفاده از هشتگ در ایران بار دیگر زمان گروگانگیری سربازان مرزبان ایرانی بود که کاربران شبکه‌های اجتماعی با استفاده از freeiraniansoldiers# تلاش کردند جنبشی برای آزادی سربازان ایرانی راه‌اندازی کنند. تا جایی که استفاده از این هشتگ حتی در میان کاربران غیرفارسی زبان هم رواج پیدا کرد و توانست تا رده سوم پرکاربردترین هشتگ‌ها بالا برود. یکی دیگر از هشتگ‌هایی که با محوریت ایران در شبکه‌های اجتماعی مختلف استفاده می‌شود هشتگ «ایران را باید دید» یا همان MustSeeIran# است. این هشتگ که اولین بار توسط علی عراقچی، برادرزاده عباس عراقچی مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران استفاده شد و حتی به اینستاگرام رئیس‌جمهور هم راه پیدا کرد، با هدف دعوت از جهانیان برای دیدن ایران راه‌اندازی شد. حال این هشتگ به یک کمپین تبدیل شده و رسانه‌های جهانی زیادی مانند فرنس۲۴، بی‌بی‌سی، سی‌ان‌ان، واشنگتن پست، گاردین، رویترز و دیلی تلگراف به آن واکنش نشان داده‌اند.
هشتگ در ایران به وسیله‌ای برای ابراز احساسات و واکنش به پدیده‌های مشترک تبدیل شده است. پدیده‌های مختلفی مانند سیاست، ورزش، بهداشت، اقتصاد و… در کسری از ثانیه راه خود را به شبکه‌های اجتماعی باز می‌کند و باعث به وجود آمدن موج‌های مختلف در جامعه ایرانی می‌شود. حمیدرضا می‌گوید: «صادقانه باید گفت که بیشتر مواقع واکنش نشان دادن در مورد هشتگ‌ها برای من اجتناب‌ناپذیر است و ناگهان متوجه می‌شوم عضوی از یک جنبش یا کمپین شده که تنها از طریق یک هشتگ به آن جذب شده‌ام.»
سارا که شبکه اجتماعی مورد علاقه‌اش اینستاگرام است، می‌گوید: «تا وقتی از هشتگ‌ها برای عکس‌هایم استفاده نمی‌کردم تنها بینندگان عکس‌هایم دوستان خودم بودند. اما الان هشتگ‌هایم را با وسواس خاصی انتخاب می‌کنم و همین باعث شده تعداد زیادی کاربر خارجی که حتی آنها را فالو ندارم عکس‌های من را ببینند.»
تاریخچه # هشتگ
توئیتر نماد # را از علامتی بی‌فایده در تلفن به یک هایپرلینک تبدیل کرد. امروز آن را به عنوان نمادی مختصر دررسانه های اجتماعی برای هدف قرار دادن پیام و بهینه سازی می‌شناسیم.
نظرات کاربران