چگونه یک عکس پرتره حرفه‌ای بگیریم

عوامل بهتر شدن عکس پرتره

عکس پرتره صرفا در مورد یک شخص است. در تصویر پرتره، عکاسی از پیشانی تا زیر چانه‌ی فرد یا همان ثبت یک هِد شات بسته (Tight Head Shot) و محیطِ ثبت یک پرتره اهمیتی ندارد. همه‌ی این موارد مربوط به موضوع تصویر پرتره هستند. با در نظر گرفتن این موضوع می‌خواهیم عوامل بهتر شدن یک تصویر پرتره را بیان کنیم.

یک پرتره خوب، توجهات را به موضوع تصویر جلب می‌کند. این امر به طور معمول از طریق ترکیب کردن عمق میدان کم، ترکیب هنری، رنگ و میزان روشنایی به دست می‌آید. هنگامی که این عوامل با هم به خوبی ترکیب شوند، به محض مشاهده‌ی تصویر پرتره به وسیله‌ی یک بیننده، چشمان شخص بلافاصله موضوع را درک خواهد کرد. مورد بعدی این‌که یک عکس پرتره‌ی حرفه‌ای، مواردی را در مورد موضوع به بیننده منتقل می‌کند. این موضوع می‌تواند درباره‌ی شخصیت فرد موجود در تصویر یا زندگی آن باشد. تصویر پرتره‌ای که بیننده را از چیزی آگاه می‌کند و مفهوم خاصی را به آن منتقل می‌کند، یک پرتره‌ی حرفه‌ای تلقی خواهد کرد. بهترین عکاس‌های پرتره، قادر به ارائه‌ی داستان در یک تصویر منفرد هستند. غیر از دو مورد اصلی یاد شده، عوامل کوچک دیگری هم برای بهتر شدن یک تصویر پرتره وجود دارد که برای دستیابی به آن‌ها باید کمی خلاقیت به خرج داد.

نکات فنی

برای ثبت عکس پرتره نیازی به لنز اختصاصی نیست. با این حال لنزهای پرتره‌ی ویژه‌ای وجود دارد که تصاویر خیره کننده‌ای از افراد ثبت می‌کند. این نوع از لنزها دارای دریچه‌ی دیافراگم عریض با حداقل ضریب f/2.0 (بخوانید اِف ۲) هستند و محدوده‌ی فاصله‌ی کانونی آن‌ها معمولا بین ۵۰ تا ۱۰۰ میلی‌متر قرار دارد. ضریب اِف به صورت ریاضی، نسبت فاصله‌ی کانونی به قطر دریچه‌ی دیافراگم بوده که نشان دهنده‌ی اندازه‌ی بزرگی دریچه است. هرچه این ضریب بزرگ‌تر باشد، اندازه‌ی دریچه‌ی دیافراگم کوچک‌تر خواهد بود. فاصله بین مرکز نوری لنز تا حسگر دوربین در حالتی که میزان فوکوس روی بی‌نهایت تنظیم شده باشد، فاصله‌ی کانونی نام دارد.

دریچه‌ی دیافراگم کاملا باز، به‌واقع عمق میدان کمی ارائه داده و باعث جلب توجه بیش‌تری به سمت موضوع مورد نظر عکاس می‌شود. در حالی که فاصله‌ی کانونی بیش‌تر، موجب اعوجاج نوری (Distortion) بیش‌تری خواهد شد. تعیین میزان عمق میدان وابسته به دریچه‌ی دیافراگم، فاصله‌ی کانونی و فاصله‌ی بین دوربین و سوژه‌ی مورد نظر است.

لنز مناسب برای عکاسی پرتره، یک لنز ۵۰ میلی‌متری با ضریب f/1.8 است. این نوع لنز به خاطر کاربری ساده و همه‌کاره بودن، به لنز Nifty Fifty مشهور است. لنز Nifty Fifty ساخت کانن با قیمت ۱۲۵ دلار و لنز Nifty Fifty تولید شده به وسیله‌ی نیکون، اندکی گران‌تر و با قیمت ۲۱۵ دلار به فروش می‌رسد. اگر صاحب یک دوربین DSLR بوده و خواستار گرفتن یک عکس پرتره‌ی عالی هستید، قطعا برای شما ارزش خرید بالایی خواهد داشت. به عنوان نمونه، تصویر زیر با یک لنز Nifty Fifty گرفته شده است.

هنگامی که قصد گرفتن تصویر پرتره از سوژه‌ی مورد نظر را داشتید، باید دوربین خود را در حالت «اولویت دریچه‌ی دیافراگم» یا «aperture priority» قرار دهید. سپس باید مقدار گشودگی دریچه‌ی دیافراگم را بین ضریب f/1.8 و f/2.8 تنظیم کنید. در صورتی که لنز مورد استفاده‌ی شما به اندازه‌ی کافی عریض نباشد، باید از بازترین گشودگی دریچه‌ی دیافراگم استفاده کنید. برای گرفتن یک پرتره به سرعت شاتری در حدود یک صدم ثانیه نیاز است. سرعت بیش‌تر از این مقدار هم قابل استفاده است اما در این صورت بهتر است میزان ISO کم‌تر باشد.

البته با توجه به اهمیت عمق میدان در میزان جذابیت تصاویر پرتره، لنز‌های متعدد دیگری نیز با فاصله‌ی کانونی بیشتر مختص این ژانر عرضه شده‌اند. از لنز‌های ۸۵ میلی‌متری F1.8 گرفته تا انواع ۱۳۵ میلی‌متری F2.8 همگی گزینه‌های فوق‌العاده‌ای برای ثبت تصاویر پرتره هستند که توانایی ایجاد عمق میدان و جلوه‌ی بوکه‌ی به مراتب بیشتری نسبت به نمونه‌های ۵۰ میلی‌متری داشته و البته قیمت بالاتری نیز دارند.

اگر جزئیات فنی عکاسی پرتره را هم به طور شایسته رعایت کنید، باز هم برای ثبت یک تصویر پرتره‌ی حرفه‌ای راهی طولانی در پیش خواهید داشت. در عمق میدان کم نگاه کردن به همه‌ی عناصر صحنه و مشاهده کردن سوژه‌ی عکاسی بسیار سخت است.

سایر ترفندهای عکاسی پرتره

یک تصویر پرتره باید سوژه را برجسته‌تر نشان دهد. در حقیقت کار یک عکاس پرتره، بازتاب برترین نسخه‌ی تصویری از سوژه است. این قانون باید در هر بخشی از عکاسی پرتره مانند کادر مورد نظر برای عکاسی تا حذف آکنه و سایر نقایص تصویر حتما رعایت شود. برای گرفتن تصاویر پرتره، دوربین باید هم‌سطح یا اندکی بالاتر از خط چشم سوژه یا مدل باید. هیچ فردی هنگام ثبت تصویر از زاویه‌ی پایین، خوب به نظر نخواهد رسید.

ساده‌ترین نمونه‌های تصاویر پرتره، هد شات (Head Shot) و وِیست آپ شات (Waist Up Shot) است. در پرتره‌ی هد شات، فقط تصویر سر و شانه‌های مدل ثبت می‌شود؛ در واقع یک کلوز آپ از سر و شانه‌ی مدل گرفته می‌شود. اما در ویست آپ شات تصویر کمر به بالای مدل ثبت می‌شود. در صورتی که عکاس به گونه‌ای ایستاده باشد که سوژه مطابق با هر کدام از ترکیبات یاد شده کادر عکاسی را پر کرده باشد، تصویر پرتره‌ی نهایی بسیار جذاب خواهد شد. دقت داشته باشید که هنگام تنظیم کادر عکاسی پرتره، نباید هیچ کدام از اندام بالا تنه‌ی مدل را قطع کرده یا به عبارت بهتر، از کادر خارج کنید. عکاس باید مفاصل بزرگ‌تری مانند کمر را به جای انگشتان مدل در داخل کادر برش دهد.

یکی از راهکارهایی که می‌توان تصویر پرتره را به سطح کیفی بالاتری برد، استفاده از نورپردازی بسیار خوب است. به جای ثبت تصویر پرتره در هر جای ممکن، باید مکان مناسبی پیدا کنید که زیبا، هموار و روشن باشد. بهترین مکان برای ثبت یک تصویر پرتره‌ی عالی، زیر درخت یا داخل کوچه در یک روز آفتابی یا اتاق روشنی با یک پنجره‌ی بزرگ است که سایه وجود داشته باشد. به عنوان نمونه در تصویر پرتره‌ی ذیل، از یک پنجره بهره گرفته شده است.

تصاویر پرتره، بیش از هر نوع عکاسی دیگری نیاز به ارتباط با سوژه‌ی مورد نظر دارد. اگر یک گام به عقب رفته و صرفا در حالی که سوژه‌ی شما با یک خنده‌ی مصنوعی در صورت به دوربین لبخند می‌زند، عکس پرتره را ثبت کنید، با تصویری بی‌روح و بسیار بد مواجه خواهید شد. به جای چنین کاری باید به طور مداوم با مدل عکاسی صحبت کنید، آن را بخندانید و وادار کنید تا به طور عادی عمل کند و به اصطلاح، خودش باشد. به یاد داشته باشید که شما به عنوان عکاس باید صحنه را هدایت کنید و در دست داشته باشید.

برای ثبت هر تصویر پرتره‌ی عالی، باید در حالی که سوژه به طور عمیق می‌خندد، تبسم کرده، حرف می‌زند، زبان در آورده یا حرکات مضحک عجیب و غریبی انجام می‌دهد، حدود ۵۰ عکس از مدل ثبت کنید. بهترین پرتره در لحظه‌های در حال وقوع به وجود می‌آید. هنگامی که مدل ژست می‌گیرد، عکاس باید حرفی بزند که ژست آن را با تبسم همراه کند. در این مرحله بایستی به صورت بلادرنگ دکمه‌ی شاتر دوربین را فشار دهید تا یک تصویر پرتره‌ی حرفه‌ای به دست آید.

تصاویر پرتره به‌واقع جالب و سرگرم کننده هستند. ثبت تصویر از یک منظره‌ی عالی، نیازمند انجام تنظیمات زیاد و مداوم، حضور داشتن در موقعیت مکانی شگفت‌انگیز و صبوری فراوان است. اما برای ثبت یک تصویر پرتره‌ی حرفه‌ای، فقط به شخصی نیاز دارید که در یک روز آفتابی، در مکانی سایه‌دار مقابل لنز دوربین ایستاده باشد. به غیر از این موارد، تمام چیزی که نیاز دارید، فقط اندکی دانش فنی است که در این مقاله با آن آشنا شدید.