دو هفته از اجرایی شدن نسخه الکترونیکی می‌گذرد و به گفته فعالان این حوزه، صدور الکترونیکی نسخه‌ها افزایش یافته‌است اما همچنان پزشکان از صدور نسخه الکترونیکی ناراضی هستند بسیاری دلیل نارضایتی پزشکان از صدور نسخه الکترونیکی را پیچیده‌تر شدن فرایند صدور نسخه بدون هیچ آورده اقتصادی عنوان می‌کنند.
به گزارش پیوست، نسخه الکترونیکی از اول دی ماه در حالی اجرایی شد که در آذرماه سال جاری وزارت بهداشت در نامه‌ای خطاب به رئیس جمهور درخواست کرد اجرایی شدن این دستور شش ماه به تعویق بیفتد. دستوری که ابراهیم رئیسی با آن موافقت نکرد.
شاید بتوان دلیل موافقت نکردن رئیس‌جمهوری با تعویق در اجرای این پروژه را اولویت بالای پروژه پرونده سلامت الکترونیکی در دولت دوازدهم دانست. در قانون بودجه امسال نیز وزارت بهداشت موظف شده بود سه ماه بعد از ابلاغ قانون بودجه، پرونده سلامت الکترونیکی را اجرایی کند و حالا با وجود تمام اما و اگر‌هایی که در خصوص بحث زیرساختی یا مخالفت‌های پزشکان شنیده می‌شود، صدور نسخه الکترونیکی از اول دی ماه اجرایی شد.
با گذشت حدود ۱۵ روز از اجرایی شدن این دستور، با وجود افزایش آمار صدور نسخه‌های کاغذی و وصل شدن داروخانه‌ها به این سیستم، همچنان زمزمه‌های نارضایتی پزشکان پابرجاست و سازمان نظام پزشکی نیز اخیرا از آنچه «اجرای ناقص و سلیقه‌ای طرح نسخه الکترونیکی» نامیده، گلایه کرده و خواستار حمایت دولت از این سازمان برای بهبود شرایط شده است.
حالا مسئولان وزارت بهداشت و پلتفرم‌های سلامت در گفت‌وگو با پیوست یکی از دلایل این نارضایتی‌ها را پیچیدگی‌های بیشتر صدور نسخه الکترونیکی نسبت به کاغذی برای پزشکان می‌دانند و معتقدند این پیچیدگی در مقابل آورده‌ای برای پزشکان ندارد. نگرانی‌های دیگری مانند قطعی برق و سیستم نیز وجود دارد که به گفته سرپرست فناوری وزارت اطلاعات در جلسه هفتگی کمیته راهبری نسخه الکترونیکی در حال بررسی است و برای حل آنها تلاش می‌شود.
با این‌حال و علی‌رغم تمام تعجیل‌ها برای هرچه سریع‌تر اجرایی شدن نسخه الکترونیکی و حذف نسخه کاغذی، شایع شدن سویه جدید بیماری کرونا یعنی «امیکرون» باعث شد تا حذف کامل نسخه کاغذی اندکی به تعویق بیفتد. مرکز مدیریت آمار و فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در روزهای اخیر از تمدید پذیرش نسخه‌های کاغذی تا اول اردیبهشت ۱۴۰۱ خبر داد تا از بروز مشکل برای مردم جلوگیری شود.
اجرایی شدن نسخه الکترونیکی ضروری بود
«اصل موضوع کاری ضروری است و محسنات زیادی داشته و برای آینده کشور مهم است.» این را علی شریفی زارچی، سرپرست فناوری اطلاعات وزارت بهداشت به پیوست می‌گوید و ادامه می‌دهد: در فرایند صدور نسخه‌های به صورت الکترونیکی، اگر دارویی به صورت ناخوانا باشد یا دو دارو در نسخه با فاصله نزدیک باهم تداخل داشته باشند، مشخص می‌شود. روند درمان بیمار و سوابق او بسیار در تشخیص‌ها و درمان‌های آینده موثر است و از این طریق دقیق‌تر و صحیح‌تر می‌توان هزینه‌های بهداشت و درمان کشور را مدیریت کرد.
او می‌گوید: با این‌حال تنها موضوعی که وجود دارد این است که باید فرایند اجرایی به صورت الکترونیکی کردن کل نسخ باشد یا نه؛ چرا که در شرایطی ممکن است برق و ارتباط قطع شوند یا موضوعی اورژانسی پیش بیاید.
شریفی زارچی قطعی برق و سیستم در داروخانه‌ها، منتفع نشدن پزشکان از نسخه نویسی الکترونیکی و … را نگرانی‌هایی به‌جا می‌داند و توضیح می‌دهد: درخواستی از سمت وزارت بهداشت و وزارت ارتباطات به صورت مشترک به رئیس جمهور ارسال و در ستاد ملی مقابله با کرونا مصوب شد که تا اردیبهشت ۱۴۰۱ در موارد استثنا امکان دادن نسخ کاغذی برای بیمه‌ها وجود داشته باشد.
او درباره چالش‌های نسخه الکترونیکی برای مردم توضیح می‌دهد: ما چالش‌های سمت مردم را می‌بینیم. پیش از این مردم نسخه کاغذی را به داروخانه می‌بردند و تهیه داروی مد نظرشان متاثر از قطعی برق و اینترنت و زیرساخت نبود، اما نسخه الکترونیکی ممکن است منجر به معطلی مردم و برگشتن‌شان به سمت پزشک شود. ما این موضوع‌ها را در جلسه کمیته راهبری نسخه الکترونیکی در دانشگاه علوم پزشکی به صورت هفتگی با حضور بیمه‌ها بررسی می‌کنیم. تمام این چالش‌ها فهرست شده و پیگیری می‌شود.
از زمان اجرایی شدن نسخه الکترونیکی یعنی ابتدای دی ماه تا الان سه میلیون و هفتصد هزار نسخه تنها در بیمه سلامت ثبت شده است که تعدادش برای بیمه تامین اجتماعی حدود دو برابر این است
سرپرست فناوری اطلاعات وزارت بهداشت در خصوص نقش و چالش‌های داروخانه‌ها توضیح می‌دهد: دسته‌ای از داروها به دلیل قیمت بالا یا محدودیت بیشتری که درموردشان وجود داشته، فهرست شده و توسط سازمان غذاودارو ابلاغ شده‌اند. داروخانه‌ها نیز مکلف بودند که سرویسی را به نام استعلام اصالت در مورد این داروها ارائه و بعد آن را تحویل بیمار بدهند و این سرویس استعلام اصالت یعنی هریک دارویی که تحویل بیمار می‌شود یک بار ثبت شود و ثبتش همان لحظه مشخص می‌کند که تاریخ انقضای دارو نگذشته باشد یا به چه کسی تحویل داده شده است.
شریفی اضافه می‌کند: پیش از این برای اینکه بیمار بتواند از شرایط بیمه استفاده کند، داروخانه‌ها نسخه‌های کاغذی را به صورت الکترونیکی تبدیل می‌کردند و برای هرنسخه براساس تعرفه مصوب هیات وزیران ۴ هزار تومان دریافت می‌کردند. این مبلغ توسط بیمه‌ها به داروخانه پرداخت می‌شد. اما این مصوبه یک ایراد حقوقی داشت با اینکه مصوبه هیات وزیران بود، اجرای آن معلق شده است. درحال حاضر بیشتر سیستم نسخه نویسی به سمت خود پزشک‌ها رفته است که خودشان از ابتدا نسخه را به صورت الکترونیکی بنویسند.
پیچیدگی بیشتر بدون هیچ آورده
مهدی خدادادی، مدیرعامل دکتر ساینا در رابطه با چالش‌های اجرایی شدن نسخه الکترونیکی به پیوست می‌گوید: کسی اعتقاد ندارد نسخه الکترونیکی بد است؛ اما باید بررسی کرد که چرا پزشکان و بعضی از مراجع ذی‌صلاح و تصمیم‌گیر مانند نظام پزشکی وزارت بهداشت مخالف اجرای آن هستند؟
او با تاکید براینکه نسخه الکترونیکی مزایای زیادی برای کل کشور و همه ذی‌نفعان دارد، می‌گوید: دلیل مخالفت وزارت بهداشت و نظام پزشکی با این مسئله این است که براساس برنامه ششم توسعه وزارت بهداشت که امسال به پایان می‌رسد، باید نسخه الکترونیکی اجرایی شود اما به دلیل کم‌کاری دولت و عدم پیگیری‌های وزارت بهداشت در آماده کردن زیر ساخت‌ها، این موضوع قانونی به سال آخر موکول شده است و باعث شده یک سری زیرساخت‌ها، جوانب و موضوعات دقیق و عمیق دیده نشده باشد و یک سری از ذی‌نفعان با آن به مشکل بربخورند.
خدادادی ادامه می‌دهد: به طور مثال ما نیاز داریم که زیرساخت‌های درمانگاه هیچ وقفه‌ای نداشته باشند و برق ثانویه وجود داشته باشد. همین الان مراکز درمانی باید سیستم خریداری کنند و این موضوع بار هزینه‌ای روی مراکز اضافه می‌کند. حتی بیمارستان‌ها هم همینطور است. باید در هر اتاق سیستمی گذاشته شود و برق تامین شود.
قطعی برق و سیستم در داروخانه‌ها، منتفع نشدن پزشکان از نسخه نویسی الکترونیکی و منتفع نشدن پزشکان از نسخه نویسی الکترونیکی جزو نگرانی‌های اصلی وزارت بهداشت در اجرای نسخه نویسی الکترونیکی است
مدیرعامل دکتر ساینا براین باور است که برخی از این چالش‌ها به سمت وزارت بهداشت برمی‌گردد که آنقدر کند عمل کرده است که بیمه‌ها خودشان آن را اجرایی کرده‌اند و این دغدغه را دارند که پرونده الکترونیکی سلامت ناقص می‌شود و باید صدور نسخه از درگاه پرونده الکترونیکی سلامت رد شود که این اتفاق نمی‌افتد.
او ادامه می‌دهد: بحث کدینگ‌های دارویی هم چالش دیگری است که یکپارچه نیست و بین بیمه‌ها و وزارت بهداشت در این رابطه اختلاف نظر وجود دارد.
خدادادی با اشاره به رضایت نداشتن پزشکان از این موضوع، توضیح می‌دهد: در مطب پزشکان دیگر مسئله برق و … مطرح نیست اما صدور نسخه الکترونیکی نسبت به نسخه کاغذی برای پزشکان زحمت بیشتری دارد و اگر قبلا در مدت کوتاهی نسخه را به صورت کاغذی به بیمار می‌دادند، حالا فرایند پیچیده‌تر شده است و باید کد ملی بیمار را وارد کند، دارو را انتخاب کند، میزان مصرف را مشخص کند و …
خدادادی تاکید می‌کند که این پیچیده‌تر شدن آورده هم برای پزشکان ندارد. او توضیح می‌دهد: تنها فایده‌‌ی این الکترونیکی شدن این است که پزشک‌های طرف قرارداد با بیمه‌ها، ۸۵درصد از سهم بیمه خود را در همان شب دریافت می‌کنند درحالی‌که این زمان برای نسخه‌های کاغذی دو تا سه ماه طول می‌کشید.
مدیرعامل دکترساینا در توضیح شرایط داروخانه‌ها می‌گوید: درحال حاضر داروخانه‌ها باید کارشناس، سیستم و زیرساخت داشته باشند که بار اضافی داشته و برایشان آورده‌ای ندارد. هرچند که وزارت بهداشت چندی قبل مصوبه‌ای را برای داروخانه‌ها در نظر گرفت که به ازای الکترونیکی کردن هر نسخه کاغذی حدود ۴هزار تومان پول دریافت کنند.
با این‌حال او معتقد است که در حال حاضر نسخه پیچی الکترونیکی مشکلی ندارد و مرکزی نیست که بیمار به آنها مراجعه کند و این فرایند را نداشته باشد. او معتقد است که بزر‌گ‌ترین چالش در سمت نسخه نویسی است، چرا که اگر داروخانه‌ها نتوانند نسخه‌های الکترونیکی را بپیچند، بخشی از درآمد خود را از دست می‌دهند.
راهکار تسهیل‌سازی در دست بخش خصوصی
در همین رابطه شاهین طبری، مدیرعامل شرکت پدیدار، مجری پلتفرم مداریو که در حوزه سلامت و صدور پرونده‌الکترونیکی و ثبت نسخه الکترونیکی فعالیت می‌کند، در رابطه با اجرایی شدن نسخه الکترونیکی از اول دی ماه به پیوست می‌گوید: با اجرایی شدن نسخه الکترونیکی از اول دی ماه ثبت نسخه شدت ویژه‌ای گرفته است.
تفاوت و تسهیلی که مداریو در فرایند صدور نسخه الکترونیکی برای پزشکان ایجاد می‌کند در این است که برای ثبت نسخه هر بیمه نیازی به ورود به کنسول آن بیمه وجود ندارد و رابطه کاربری این پلتفرم به صورت هوشمند بیمه بیمار را تشخیص می‌دهد و نسخه‌های الکترونیکی تمام بیمه‌ها را می‌توان از طریق این پلتفرم صادر کرد. طبری علاوه براین، کاربری و پشتیبانی بهتر را از دیگر مزیت‌های مداریو نسبت به کنسول بیمه‌ها می‌داند.
طبری در خصوص تعداد نسخه‌های الکترونیکی صادر شده از اول دی ماه، می‌گوید: از زمان اجرایی شدن نسخه الکترونیکی یعنی ابتدای دی ماه تا الان سه میلیون و هفتصد هزار نسخه تنها در بیمه سلامت ثبت شده است که تعدادش برای بیمه تامین اجتماعی حدود دو برابر این است. سهم نسخه‌هایی که پزشکان صادر کرده اند در بیمه سلامت حدود دو میلیون و سیصد هزار عدد است و دوبرابر این عدد برای تامین اجتماعی.
او با اشاره به اینکه نارضایتی‌هایی در این زمینه وجود دارد اما سیستم رو به بهبود است، می‌گوید: این موضوع فقط در خصوص نسخه الکترونیکی نیست و هرجایی که شما می‌خواهید مکانیزاسیون انجام بدهید دچار چالش می‌شوید. طبیعی است که پیچیدگی‌های صدور نسخه الکترونیکی به کار پزشکان افزوده شده اما چون درآمد جدیدی اضافه نشده است، پزشکان از این مسئله خوشحال نیستند.
بنیان‌گذار مداریو در خصوص نقش پلتفرم‌های سلامت در تسهیل و فرهنگ‌سازی این فرایند برای عموم مردم و پزشکان توضیح می‌دهد: ما تا به امروز به ۶۷ هزار پزشک آموزش الکترونیکی داده‌ایم. ما وبیناری داریم که از صفر تا صد نسخه الکترونیکی را برای پزشکان ارائه می‌کند و این وبینار تا به حال توسط ۶۷هزار پزشک دیده شده است و این در‌حالی است که ما به طور کلی حدود ۱۴۰هزار پزشک داریم.
نظرات کاربران