آمازون فروشگاهی برای همه چیز

داستان شکل‌گیری برند آمازون

جف بزوس پیش از بنیان‌گذاری آمازون به‌عنوان نایب رئیس در شرکت D. E. Shaw & Co کار می‌کرد. او در سال ۱۹۹۴ شغلش را علی‌رغم نصیحت‌های رئیس شرکت، پدر و مادرش ترک کرد و به سیاتل رفت تا روی پروژه‌ی کسب‌و‌کار خود کار کند. او معتقد بود که تلاش کردن برای راه‌اندازی یک استارتاپ و شکست خوردن در آن بسیار بهتر از این است که انسان هیچ کاری انجام ندهد و چند وقت بعد از این موضوع پشیمان شود.

جف بزوس نهایتا شرکت خودش را در ۵ جولای ۱۹۹۴ با نام Cadabra ثبت کرد. او یک سال بعد و زمانی که یک وکیل نام شرکت را به اشتباه Cadaver به معنای «جسد» تلفظ کرده بود، نام آن را به آمازون تغییر داد. جف بزوس در سپتامبر ۱۹۹۴ آدرس اینترنتی Relentless.com به معنای «بی‌رحم» را خریداری کرد و قصد داشت تا فروشگاه آنلاین خود را با این آدرس اینترنتی عمومی کند. اما دوستانش به او گفتند که این نام کمی شیطانی به نظر می‌رسد و بهتر است که نام آن را تغییر دهد. جف بزوس برای انتخاب یک نام مناسب برای شرکت خود که با حرف A آغاز شود به جستجو در فرهنگ لغت پرداخت و تحت تاثیر نام آمازون قرار گرفت. زیرا از جنگل‌های آمازون به‌عنوان مکانی عجیب‌و‌غریب و متفاوت نام برده شده است و این دقیقا همان توصیفی بود که جف بزوس از آینده‌ی کسب‌و‌کار خود داشت. رود آمازون بزرگ‌ترین رود جهان است و او نیز تصمیم داشت تا کسب‌و‌کار خودش را تبدیل به بزرگ‌ترین فروشگاه دنیا کند. او در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است: «هیچ‌ چیزی در مدل کسب‌و‌کار ما وجود ندارد که قابل کپی کردن نباشد. همان‌طور که صدها رستوران بعد از مک‌دونالد و با کپی کردن ایده‌ی آن راه‌اندازی شد. اما این شرکت همچنان دارای درآمد میلیون دلاری است. نام برند یکی از مهم‌ترین عوامل در ماندگاری یک برند است و اهمیت آن در دنیای آنلاین بسیار بیشتر از اهمیت آن در دنیای واقعی است.» بنابراین نام سایت به Amazon.com تغییر پیدا کرد و در سال ۱۹۹۵ و با این نام فعالیت آنلاین خود را آغاز کرد. جالب است بدانید که آدرس Relentless.com همچنان به نام جف بزوس است و اگر آن را در مرورگر خود باز کنید به صفحه‌ی اصلی سایت آمازون هدایت خواهید شد.

لوگوی معروف این برند در تاریخ ۱۹ ژوئن سال ۲۰۰۰ طراحی شد. اگر به این لوگو دقت کنید متوجه خواهید شد که یک فلش از حرف A به حرف Z و به‌صورت یک لبخند کشیده شده است. از آنجایی که حروف الفبای انگلیسی از a آغاز شده و به z ختم می‌شوند پس منظور از طراحی این لوگو این بوده است که هر چیزی که بخواهید را می‌توانید در این سایت پیدا کنید. منحنی زیر آن نیز نشان دهنده‌ی لبخند حاکی از رضایت مشتری‌های این برند است.

جف بزوس بعد از خواندن مقاله‌ای درباره‌ی آینده‌ی اینترنت به تهیه‌ی لیستی از ۲۰ محصولی پرداخت که می‌توانستند جایگاه خوبی در بازار آنلاین داشته باشند. او این لیست را محدود کرد و ۵ محصول نهایی یعنی دیسک‌های فشرده، سخت‌افزار، نرم‌افزار، ویدئو و کتاب را انتخاب کرد. او کتاب را از این جهت به لیست محصولات خود اضافه کرد زیرا احساس می‌کرد که تقاضای زیادی برای ادبیات در بازار جهانی و ارائه‌ی کتاب با قیمت کمتر وجود دارد. شرکت آمازون در گاراژی در خانه‌ی جف بزوس و با تعداد کمی کارمند در خیابان بلویو واشنگتن بنیان‌گذاری شد و او به توسعه‌ی نرم‌افزار پرداخت. این شرکت بعد از مدتی به یک خانه‌ی ۲ اتاقه منتقل شد. آمازون بعد از دعوت از ۳۰۰ دوست برای شرکت در تست بتا بالاخره در سال ۱۹۹۵ آغاز به کار کرد. آن‌ها در روزهای اول  کار خود زنگی را در دفتر نصب کرده بودند که با هربار خرید کردن یک مشتری به صدا در می‌آمد و همه دور هم جمع می‌شدند تا ببینند آیا مشتری را می‌شناسند یا خیر. بعد از گذشت چند هفته تعداد خرید به‌اندازه‌ای بالا رفت که آن‌ها مجبور شدند زنگ را از کار بیندازند.

این شرکت فعالیت خودش را به‌عنوان یک کتاب‌فروشی آنلاین و با دسترسی به عمده فروشی کتاب اینگرام آغاز کرد. شرکت آمازون در ۲ ماه اولیه‌ی کسب‌و‌کار خود به ۵۰ ایالت و بیش از ۴۵ کشور آمریکا کتاب فروخت و درآمد آن به ۲۰ هزار دلار در هفته رسید که بسیار بیشتر از مقداری بود که تیم استارتاپ او پیش‌بینی می‌کرد. یک کتاب‌فروشی بزرگ در دنیای واقعی می‌تواند ۲۰۰ هزار عنوان کتاب را در فروشگاه خود داشته باشد اما از آنجایی که انبار یک کتاب‌فروشی آنلاین به‌صورت مجازی است بنابراین می‌تواند منبع نامحدودی از کتاب‌ها باشد.

جف بزوس فعالیت‌های آمازون را با ارائه‌ی اجناس مختلفی مانند سی‌دی و ویدئو در سال ۱۹۹۸ متنوع‌تر کرد و فروش لباس، وسایل الکترونیکی و اسباب‌بازی را نیز به سایت خود اضافه کرد و با استقبال خوبی روبه‌رو شد.

طرح اولیه‌ی راه‌اندازی کسب‌و‌کار آمازون غیر معمول بود و آن‌ها انتظار نداشتند که در ۴ یا ۵ سال اول راه‌اندازی به سوددهی برسند. همین روند آهسته‌ی سوددهی منجر به نارضایتی سهامداران این شرکت و عدم اطمینان آن‌ها به ادامه‌ی بقای این شرکت در درازمدت شد. با آغاز قرن ۲۱ و ترکیدن حباب بازار سهام‌های اینترنتی بسیاری از شرکت‌های فعال در این زمینه با شکست مواجه شدند؛ اما شرکت آمازون از این بحران نجات پیدا کرد و نقش آن در بازار آنلاین پررنگ‌تر از گذشته شد. مجله‌ی تایم در سال ۱۹۹۹ جف بزوس را به‌عنوان مرد سال انتخاب کرد و این شرکت را عامل موفقیت و محبوبیت خرید آنلاین دانست.

در تاریخ ۱۲ می سال ۱۹۹۷ شرکت Branes & Noble از آمازون شکایت کرد. آن‌ها ادعا می‌کردند که آمازون بزرگ‌ترین کتاب‌فروشی دنیا نیست بلکه بزرگ‌ترین دلال کتاب است. بعد از مدتی این شکایت در خارج از محیط دادگاه حل شد. شرکت Walmart نیز در تاریخ ۱۶ اکتبر ۱۹۹۸ از آمازون شکایت کرد. آن‌ها ادعا کرده بودند که شرکت آمازون با استخدام کردن مدیران سابق این شرکت از رازهای تجارت آن‌ها استفاده کرده است. اگرچه این شکایت نیز در خارج از محیط دادگاه حل شد اما باعث شد تا این شرکت تغییراتی را در محدودیت‌های داخلی و انتقال مدیران شرکت Walmart انجام دهد.

کتاب‌خوان‌های کیندل

شرکت آمازون در سال ۲۰۰۷ کتاب‌خوان الکترونیکی خود را با نام کیندل (Kindle) به بازار عرضه کرد. این کتاب‌خوان به کاربران اجازه می‌دهند که بتوانند کتاب‌های مورد علاقه‌ی خود را بخرند، دانلود کنند و توسط این وسیله بخوانند. جف بزوس در سال ۲۰۱۱ شرکت آمازون را با ارائه‌ی تبلت‌هایی به نام کیندل فایر (Kindle Fire) وارد بازار تبلت کرد. و در سپتامبر همان سال کیندل فایرهای اچ‌دی را به بازار عرضه کرد.

خریدن الکسا

سایت الکسا در سال ۱۹۹۶ به‌عنوان یک شرکت مستقل شروع به فعالیت کرد. این وب‌سایت اطلاعات مرتبط به ترافیک هر سایت را تحلیل می‌کند و رتبه‌ی جهانی آن در میان ۳۰ میلیون سایت موجود در دنیای اینترنت را محاسبه می‌کند. این سایت در ماه حدود ۶/۵ میلیون بازدیدکننده دارد و در سال ۱۹۹۹ توسط شرکت آمازون خریداری شد. طبق گزارش‌های اعلام شده این سایت به تنهایی حدود ۳۳۰ میلیون دلار درآمد برای آمازون داشته است.

خریدن Blue Origin

جف بزوس زمانی که به مدرسه می‌رفت به معلمان خود گفت که آینده‌ی بشریت در این سیاره وجود ندارد. او از بچگی دوست داشت که یک کارآفرین فضایی شود. این علاقه‌ در او کاهش پیدا نکرد و جف در سال ۲۰۰۷ سرمایه‌گذاری خودش را در یک شرکت هوا فضایی مستقر در سیاتل به نام Blue Origin اعلام کرد. این شرکت بعد از راه‌اندازی یک موشک قابل استفاده‌ی مجدد تبدیل به اولین شرکت تبلیغاتی موفق در این زمینه شد و نامش در تاریخ‌ ثبت شد.

خریدن واشنگتن پست

جف بزوس در ۵ آگوست سال ۲۰۱۳ با خریدن روزنامه‌ی واشنگتن پست و تمام نشریات متعلق به آن به قیمت ۲۵۰ میلیون دلار در صدر اخبار سراسر دنیا قرار گرفت. بعد از این موضوع این روزنامه به پیشرفت سریع خود ادامه داد و رشد ۳ برابری در فروش تعداد نسخه‌های خود داشت.

جف بزوس در سال ۲۰۱۳ و با معرفی راه جدیدی به نام Amazon Prime Air برای تحویل بسته‌های آمازون بار دیگر در صدر اخبار قرار گرفت. در این روش برای تحویل بسته‌ها از ربات‌های کنترل از راه دور استفاده می‌شود و قرار هست بسته‌ها در عرض ۳۰ دقیقه به مشتری تحویل داده شود. این ماشین‌ها قادرند بسته‌هایی تا وزن ۵ پوند (حدود ۲/۲ کیلوگرم) را تا ۱۰ مایل (حدود ۱۶ کیلومتر) با خود حمل کنند. او معتقد است که می‌تواند طی ۴ تا ۵ سال آینده این ایده را کاملا عملی کند.

در تاریخ ۱۱ اکتبر سال ۲۰۱۶ این شرکت اعلام کرد که قصد دارد فروشگاه‌های رفاهی و مکان‌های کوچکی برای تهیه‌ی غذا راه‌اندازی کند. در دسامبر ۲۰۱۶ فروشگاه Amazon Go برای کارمندان این شرکت در سیاتل افتتاح شد. این فروشگاه سنسورهای زیادی دارد و به محض خارج شدن کارمند از فروشگاه، هزینه‌ی خرید را از حساب کاربری او کم می‌کند؛ بنابراین نیازی به ایستادن در صف‌ صندوق نیست. این فروشگاه‌ از اوایل سال ۲۰۱۷ مورد استفاده‌ی عموم قرار گرفت.

بسته‌بندی کردن سفارشات

انبار این شرکت از قفسه‌های چهارگوش تشکیل شده است و اجناس بی‌‌شماری در آن‌ها قرار گرفته‌اند. در گذشته کارمندان این شرکت با قدم زدن در میان قفسه‌ها اجناس مورد نظر مشتری‌ها را پیدا می‌کردند اما امروزه قفسه‌ها توسط ربات‌هایی که آن‌ها را هدایت می‌کنند جابه‌جا می شوند. این ربات‌ها توسط کامپیوترها هدایت می‌شوند و قفسه‌ها را مرتب می‌کنند و قفسه‌ی مورد نظر را برای کارگران می‌آورند. این ربات‌ها قفسه‌ها را به‌گونه‌ای مرتب می‌کنند که اجازه می‌دهد اجناس بیشتری در کنار هم قرار بگیرند. آن‌ها قفسه‌های مورد نظر از اجناس را سریع‌تر از کارمندان انسان پیدا می‌کنند و آن‌هایی که خالی شده‌اند را برای اینکه مجددا پر شوند بهتر تشخیص می‌دهند.

در سوی دیگر این انبار کارگران محصولات را بسته‌بندی می‌کنند. این محصولات به صورت اتوماتیک شناسایی می‌شوند و برای هر مشتری در کنار هم قرار می‌گیرند. درنهایت قبل از اینکه بسته‌ها داخل کامیون‌ها قرار بگیرند وزن می‌شوند تا مطمئن شوند که اشتباهی رخ نداده است.

زندگی شخصی جف بزوس

جفری پرستون جورگنسون در تاریخ ۱۲ ژانویه سال ۱۹۶۴ در شهر البوکرکی ایالت نیومکزیکوی آمریکا به دنیا آمد. عمر ازدواج پدر و مادر جف کوتاه بود و آن‌ها ۱ سال بعد از هم جدا شدند. زمانی که جف ۴ سال داشت مادرش با فردی به نام میگوئل بزوس ازدواج کرد. میگوئل سرپرستی جف را بر عهده گرفت و نام خانوادگی او از جورگنسون به بزوس تغییر پیدا کرد. او در ۱۰ سالگی متوجه شد که میگوئل پدر ناتنی او است. جف در کودکی به موضوعات علمی و مهارت‌های فناوری علاقه‌ی زیادی داشت تا آنجایی که پدر و مادرش او را برای جدا کردن از کتاب در کلاس‌های فوتبال ثبت‌نام کردند. او حتی یک زنگ الکتریکی اختراع کرده بود تا خواهر و برادر‌هایش نتوانند به اتاق او وارد شوند. خانواده‌ی او از زمین‌داران بزرگ تگزاس بودند و جف تابستان‌ها با پدربزرگ مادری خود که مدیر منطقه‌ای بازنشسته‌ی کمیسیون انرژی اتمی آمریکا بود مزرعه‌داری می‌کرد.

آن‌ها بعد از مدتی به شهر میامی در فلوریدا نقل مکان کردند. او دوره‌ی دبیرستان را در آنجا گذارند و در برنامه‌های آموزشی علمی دانشگاه فلوریدا شرکت کرد و توانست در سال ۱۹۸۲ جایزه‌ی شوالیه‌ی نقره‌ای را دریافت کند. جف دوره‌ی دبیرستان را به‌عنوان یک دانش‌آموز نمونه به اتمام رساند و برای ادامه‌ی تحصیل به دانشگاه پرینستون رفت. او در سال ۱۹۸۶ در رشته‌ی مهندسی برق و دانش کامپیوتر از دانشگاه پرینستون فارغ‌التحصیل شد و سپس برای کار در زمینه‌ی دانش کامپیوتر به وال استریت رفت. او برای شرکت‌هایی مانند Fitel، Bankers Trust و D. E. Shaw & Co کار کرد و درنهایت در سال ۱۹۹۴ شرکت خودش را با نام آمازون ثبت کرد.

او متوجه شد که اینترنت با سرعتی معادل ۲۳۰۰ درصد در سال در حال رشد است و ایده‌ی راه‌اندازی این شرکت زمانی که از نیویورک به سیاتل در حال سفر بود به ذهنش خطور  و این شرکت را در گاراژ خانه‌اش راه‌اندازی کرد.

جف بزوس به‌عنوان فردی شناخته شده است که به جزئیات کسب‌و‌کار اهمیت زیادی می‌دهد. او مدیری است که می‌خواهد در مورد همه چیز اطلاع داشته باشد؛ از امور مربوط به قراردادها گرفته تا جزئیات حرف‌هایی که به نقل از او در نشریات آمازون به چاپ رسیده است.

جف بزوس در سال ۱۹۹۳ با یکی از همکاران خود به نام MacKenzie ازدواج کرد. همسر او در حال حاضر یک رمان‌نویس است و آن‌ها صاحب ۴ فرزند هستند.

امروزه ارزش دارایی‌های او به ۵۷ میلیارد دلار می‌رسد. او بخش قابل توجهی از درآمد خود را صرف امور خیریه می‌کند. شرکت آمازون بخشی از ساختمان‌های خود را در اختیار مراکز خیریه قرار داده است تا برای زنان، مردان و کودکان بدون سرپناه محل مناسبی برای اقامت تهیه کنند.

وضعیت کنونی برند آمازون

تعداد کارمندان تمام‌وقت شرکت آمازون در سال ۲۰۱۱ حدود ۳۰ هزار نفر اعلام شد و در آخر سال ۲۰۱۶ به ۱۸۰ هزار نفر رسید. تعداد کل کارمندان تمام‌وقت و پاره‌وقت این شرکت در دنیا به ۳۰۶ هزار و ۸۰۰ نفر می‌رسد. آمازون همچنان به فکر گسترش دادن زیرساخت‌های خود است. این شرکت در چند سال اخیر دستگاه‌های پخش تلویزیون، بلندگوهای هوشمند مجهز به دستیار صوتی الکسا و تلفن‌های هوشمند خودش را به بازار عرضه کرده است. البته تلفن‌های هوشمند آمازون با موفقیت چندانی همراه نبوده‌اند؛ اما به گفته‌ی جف بزوس تیم سخت‌افزاری آن‌ها در حال کار کردن روی این موضوع هستند و به زودی خبرهای جدیدی در این رابطه منتشر خواهد شد. درواقع رشد شرکت آمازون تنها به تجارت الکترونیکی آن محدود نمی‌شود. خدمات رایانش ابری این شرکت حدود ۸ میلیارد دلار برای آنها درآمد داشته است و در آینده نیز شاهد اختراعات و ارائه‌ی سرویس‌های جدیدی از طرف این شرکت خواهیم بود؛ چرا که جف بزوس در یکی از مصاحبه‌هایش گفته است: «شرکت‌هایی که به دنبال تجربه کردن چیزهای جدید نیستند و با آغوش باز از شکست‌ها استقبال نمی‌کنند درنهایت در یک موقعیت ناامید کننده قرار خواهند گرفت».