کدام شبکه اجتماعی مدل اقتصادی بهتری دارد؟

حدود ۱٫۵ میلیارد نفر از مردم جهان هر ماه از شبکه اجتماعی فیس بوک استفاده می کنند. ۳۰۰ میلیون نفر به صورت مستمر به توییتر سر می زنند و نزدیک به ۸۰ میلیون نفر هم ماهانه از روی سرویس Pandora به موسیقی های مورد علاقه خود گوش می دهند. این اعداد و ارقام بسیار قابل ملاحظه است و حتی می توان گفت این شبکه های اجتماعی از بزرگ ترین کشورهای جهان هم پرجمعیت تر هستند.

با این وجود، کدام یک از شرکت های مذکور بهترین فرصت برای سرمایه گذاری محسوب می شوند و پول های بیشتری را به سمت خود می کشاند؟ سه تن از معروف ترین تحلیلگران و کارشناسان جهان به این پرسش پاسخ دادند و با دلایل قانع کننده اعلام کردند که کدام یک از این شبکه های اجتماعی گزینه بهتری هستند.

آندرس کاردنال، فیس بوک

آندرس کاردنال برای سال های طولانی در شرکت گوگل مشغول به کار و هم اکنون مدیریت یک بخش از مرکز تحقیقاتی گارتنر را بر عهده دارد. او می گوید که فیس بوک میان تمام شبکه های اجتماعی بهترین گزینه محسوب می شود. شرکت فیس بوک ماهانه بیش از ۱٫۵۵ میلیارد نفر کاربر فعال دارد و روزانه چند میلیون نفر به تعداد آنها اضافه می شود.

فیس بوک یکی از بزرگ ترین شرکت هیا جهان است و درآمد قابل ملاحظه ای دارد. کاربران جهانی یکدیگر را تشویق می کنند تا در فیس بوک صفحه شخصی داشته باشند و همین مساله موجب شده این پلتفرم روز به روز بزرگ تر شود.  هرچه فیس بوک بزرگ تر می شود، ارزش مالی بیشتری پیدا می کند و خدمات آن گسترده تر توسط کاربران جهانی مورد استفاده قرار می گیرد.

نکته مهم این است که رشد فیس بوک هرگز متوقف نشده است. این شرکت هفته گذشته اعلام کرد روزانه بیش از یک میلیارد بازدیدکننده واحد دارد. بر این اساس می توان گفت نزدیک به ۷۰ درصد کاربران شبکه اجتماعی مذکور هر روز به صفحه شخصی خود سر می زنند.

دستگاه های موبایلی اهرم دیگری محسوب می شوند که به صورت غیرمستقیم موجب تبلیغ هرچه بیشتر فیس بوک شده اند. در ژوئن ۲۰۱۵ گفته شد بیش از ۱٫۳۵ میلیارد نفر از کاربران فیس بوک برای مراجعه به صفحه شخصی خود از دستگاه موبایلی کمک می گیرند که این رقم با رشد سالانه ۲۳ درصدی رو به افزایش است.

شبکه اجتماعی فیس بوک هر روز سرویس های جدیدتری در اختیار مردم می گذارد و همین مساله موجب افزایش محبوبیت آن شده است. ابزارهای کاربردی اینستاگرام، مسنجر و واتس آپ از زیرمجموعه های فیس بوک محسوب می شوند که هر کدام از آنها ماهانه به ترتیب ۴۰۰، ۸۰۰ و ۹۰۰ میلیون کاربر فعال دارند و هم چنان تعداد آنها در حال افزایش است.

مدیریت صحیح از دلایل دیگری است که موفقیت فیس بوک را تضمین کرده است. این شبکه اجتماعی در زمینه ایجاد فرصت های شغلی جدید بسیار موفق عمل کرده است. در فصل دوم سال جاری میلادی میزان درآمدهای فیس بوک نسبت به به مدت مشابه سال قبل ۴۰ درصد افزایش یافت تا با این رقم رکورد ۴٫۰۴ میلیارد دلاری ثبت شود. با توجه به اینکه شرکت به صورت مستمر ده ها میلیارد دلار از درآمدهای خود را در بخش های مختلف سرمایه گذاری می کند، سرمایه گذاران فیس بوک می توانند بدون هر گونه نگرانی سهام این شرکت را در اختیار داشته باشند و از هم اکنون منتظر کسب درآمدهای بیشتر باشند. هرچه فیس بوک برای افزایش درآمدهای خود بیشتر تلاش کند، سود سرمایه گذاران هم به همان نسبت بیشتر می شود.

استیو سایمینگتون: پاندورا

اشتباه نکنید! همه کاربران به خوبی می دانند که پلتفرم هایی مانند فیس بوک و توییتر بیشترین محبوبیت را نزد کاربران جهانی دارند و تمام نیازهای خود برای حضور در شبکه های اجتماعی را از طریق پلتفرم های مذکور در اختیار می گیرند. ولی باید توجه داشت برای علاقه مندان به موسیقی هیچ یک از پلتفرم های مذکور نتوانسته اند خدمات تخصصی ارایه دهند و همین مساله موجب شده تا پاندورا بهترین و محبوب ترین سرویس اجتماعی موسیقی در جهان نام بگیرد.

البته شرکت پاندورا هفته گذشته گزارش مالی خود را مربوط به فصل دوم سال جاری میلادی منتشر کرد و توضیح داد ۴۰ درصد از درآمدهای آن کم شده است. با این وجود کارشناسان هم چنان معتقدند این پلفترم بیشترین محبوبیت را نزد علاقه مندان به موسیقی دارد. کاربرانی که به صورت تخصصی دنیای موسیقی را دنبال می کنند و به جز گوش دادن به آهنگ های مورد علاقه به دنبال خدمات مرتبط هم هستند، هیچ سرویسی را با پاندورا عوض نمی کنند.

همین مساله موجب شده حتی در شرایط بحرانی و کاهش ۴۰ درصدی درآمدها، باز هم تمایل سرمایه گذاران برای ادامه حضور در این شرکت کاهش پیدا نکند. سرمایه گذاران جهانی باید بدانند که پاندورا یک فرصت ایده آل است که با حضور در آن می توانند موفقیت مالی خود در آینده را تضمین کنند.

با این توضیحات پاندورا به خوبی می داند این عرصه رقابتی است و برای ادامه حضور در آن باید تمهیدات بهتری بیندیشد. همین مساله موجب شد چندی پیش سرمایه گذاری ۹۰ میلیون دلاری روی شرکت پاندورا انجام شود تا کاربران جهانی بتوانند به موسیقی های قبل از سال ۱۹۷۲ میلادی هم دسترسی داشته باشند. این سرمایه گذاری از اواسط سال ۲۰۱۵ میلادی آغاز شد و قرار است فرایند توسعه مبتنی بر آن تا پایان سال ۲۰۱۶ به انجام برسد.

این اقدام مشابه فرایندی صورت گرفته که شرکت Sirius XM با استقرار ۲۱۰ میلیون دلار چند ماه قبل انجام داد. با سرمایه گذاری جدید سیگنال های پاندورا هم اکنون می توانند در پلتفرم ها و دستگاه های مختلف مورد استفاده قرار بگیرند.

پس از اعلام کاهش درآمدهای پاندورا، سرمایه گذاران در این شرکت واهمه فراوان داشتند که ارزش منابع نقدی آنها کاهش پیدا نکند. در فصل دوم سال ۲۰۱۴ میلادی ۷۹٫۴ میلیون نفر به صورت روزانه موسیقی های مورد علاقه خود را روی پاندورا گوش می کردند که این رقم در مدت مشابه امسال به ۸۷٫۱ میلیارد نفر کاهش یافت. بخش بزرگ این اتفاق به دلیل راه اندازی سرویس Music اپل بود.

با این وجود، برایان مک اندروز، مدیر عامل شرکت پاندورا توضیح داد این اتفاق تاثیر کوتاه مدت بر جا می گذارد و نمی تواند موجب کاهش قابل ملاحظه درآمد آنها شود. او توضیح داد سرویس موسیقی اپل را می توان یک عامل بدون تاثیر در نظر گرفت. اگرچه این شرکت محصولات قابل ملاحظه ای دارد، ولی در زمینه موسیقی به صورت تخصصی فعالیت نکرده است و در این زمینه موسیقی به صورت تخصصی فعالیت نکرده است و در این زمینه توانایی رقابت با فعالان بزرگ عرصه موسیقی را ندارد. به همین دلیل است که تاثیر منفی موقت موجب کاهش درآمدهای پاندورا شده است، ولی در درازمدت اتفاق خاصی در این زمینه نمی افتد. دو سال قبل نیز خدمات کارآمد پاندورا موجب شد سرویس Apple Radio محبوبیت خود را از دست بدهد و برکنار شود.

البته باید توجه داشت که قرار نیست سرویس موسیقی اپل شکست بخورد. این سرویس هم اکنون ۶٫۵ میلیون کاربری دارد که برای اشتراک در آن پول پرداخت کرده اند و به همین دلیل می توان پیش بینی کرد که Apple Music به درآمدزایی ادامه می دهد. ولی باید توجه داشت فضای گسترده ای برای پاندورا و Apple Music وجود دارد و حتی آنها در کنار یکدیگر هم می توانند درآمد زیادی را به دست آورند.

باید اعتراف کرد که پاندورا حاکمیت بازار جهانی سرویس های اینترنتی موسیقی را در دست ندارد، ولی طی چند سال اخیر توانسته است به یکی از بهترین سرویس دهندگان موسیقی تبدیل شود. بر این اساس می توان به سرمایه گذاران توصیه کرد توجه بیشتری به پاندورا داشته باشد.

تیم گرین: توییتر

بسیاری از کارشناسان با مدل تجاری که پاندورا برای خود تعریف کرده است موافق نیستند. فیس بوک یک شرکت پرسود و پردرآمد محسوب می شود و به تازگی ارزش مجموع سرمایه های آن بیش از ۳۰۰ میلیارد دلار برآورد شده است. با این وجود توییتر که در گستره کوچک تری فعالیت می کند، با موفقیت تمام جلو می رود. باید اعتراف کرد میان سه شبکه اجتماعی مذکور، توییتر بیشترین پتانسیل برای افزایش درآمدزایی را دارد. این شبکه اجتماعی مدل کارآمدی را برای کسب درآمد تعریف کرده است و از آنجایی که انواع خدمات کاربردی و مورد نیاز را در اختیار مشترکان خود می گذارد، از هم اکنون می توان افزایش چند برابری تعداد مشترکان آن را پیش بینی کرد. اگر سرمایه گذاران دنبال دلیل قانع کننده برای انتقال پول های خود هستند، توییتر بهترین سناریو را در این زمینه ارایه می دهد.

البته باید توجه داشت طی چند ماه گذشته گزارش های فراوانی در مورد مشکلات توییتر منتشر شد و کارشناسان اعلام کردند سهام این شرکت در بازار بورس آمریکا با مشکل اساسی مواجه شده است. میزان هزینه ها ی شرکت توییتر طی سال جاری غیرقابل کنترل بوده است و در حالی که افزایش قابل ملاحظه درآمدهای آن در یک مدت کوتاه صورت گرفت، مشکلات مالی آن هم ناپایدار بود. درآمد بسیار کم توییتر برای دو فصل متوالی در سال جاری میلادی موجب شد مدیرعامل اینر شرکت برکنار شود و پس از انتشار این خبر، ارزش هر سهم توییتر در تالار بورس آمریکا ۴۰ درصد کاهش یابد.

ولی خبر خوب این است که توییتر در ماه های اخیر گام های مثبت برداشته است و با حضور جک دورسی، از بینانگذاران توییتر است و به خوبی می داند که یک شبکه اجتماعی با چنین وسعتی را چگونه باید مدیریت کند. در اکتبر سال جاری یعنی حدود یک ماه قبل این شرکت هشت درصد نیروی کاری خود معادل ۳۳۶ نفر را اخراج کرد. این نخستین گام در کاهش هزینه های شرکت توییتر بود و پس از آن اعلام شد امید کردستانی، گران ترین مدیر شرکت گوگل به توییتر پیوسته است تا آن را از بحران جدی نجات دهد. این گام دوم نیز سرمایه گذاران را امیدوار کرد تا در آینده اتفاقات بهتری برای شبکه اجتماعی مذکور صورت گیرد. بر این اساس دور از ذهن به نظر نمی رسد. در سال ۲۰۱۶ میلادی توییتر علاوه بر افزاش درآمدهای خود، بتواند مشترکان بیشتری را هم تحت پوشش قرار دهد.

محصولات جدید از مهم ترین عوامل در افزایش محبوبیت شبکه های اجتماعی هستند که هر سه شرکت فیس بوک، پاندورا و توییتر روی این اتفاق تاکید دارند. از سرویس های جدید توییتر می توان به Moments اشاره کرد. این سرویس به کاربران امکان می دهد تا بتوانند در جریان اتفاقات تخصصی قرار بگیرند. کاربران توییتر می توانند براساس قابلیت مذکور اعلام کنند که در کدام یک از تخصص ها علاقه مندی بیشتری دارند تا به صورت خودکار مهم ترین اخبار و مطالب برای آنها ارسال شود. این سرویس موجب شده طی فصل دوم سال جاری میلادی تعداد مشترکان توییتر نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۶ درصد افزایش یابد. به خصوص در کشور آمریکا، کاربران توییتر استقبال گسترده ای از این سرویس انجام دادند.

البته خبر بد این است که ارزش مجموع سرمایه های توییتر ۲۰ میلیارد دلار محاسبه می شود و به همین دلیل مدل اقتصادی که برای آن تعریف شده، چندان کارآمد نبوده است. این مساله موجب شده سهام توییتر در خطر باشد و افزایش ارزش آن هم محدودیت هایی را پیش رو خود ببیند. توییتر این روزها در شرایطی قرار دارد که می تواند یک سقوط بزرگ یا صعود قابل ملاحظه را تجربه کند. این مساله سهامداران را اندکی نگران کرده است والبته باید گفت این شرایط برای هر سه شبکه اجتماعی یکسان دنبال می شود.